25 maart 2014

Ontremming van het Immuunsysteem?


Het is bekend dat mensen met aangeboren afwijkingen in het immuunsysteem (congenital immunodeficiency) vaker kanker krijgen dan gemiddeld. Men veronderstelt dat een normaal immuunsysteem constant afwijkende cellen opruimt en noemt dit immunosurveillance. Een van de redenen dat dit mechanisme faalt kan zijn dat tumoren stoffen aanmaken waardoor het immuunsysteen niet meer goed kan reageren.

Op bepaalde cellen (T cellen) van het immuunsysteem zit het zg CTLA-4 eiwit.(Cytotoxisch T-lymfocyt antigeen-4). Dit eiwit oefent een remmende werking uit op de activiteit van het immuunsysteem. Kankercellen zouden de activiteit van dit CTLA-4 kunnen verhogen via nog onbekende stoffen die ze afscheiden.

Ipilimubap, merknaam Yervoy, is een monoclonaal antilichaan dat de activiteit van CTLA-4 blokkeert, waardoor het immuunsysteem als het ware ontremd wordt.

Het is in Nederland geregistreerd voor uitbehandeld gemetastaseerd melanoom, waarbij het een levensverlenging van ca 3,5 maanden bewerkstelligt.

Onlangs is een groot vergelijkend onderzoek gedaan naar het effect van Yervoy bij refractair gemetastaseerde prostaatkanker die niet langer op docetaxel reageerde. Ten opzichte van placebo was de levensduur 1,2 maanden langer, dit wordt als niet significant beschouwd en kan op toeval berusten.

“Although the study did not meet its primary endpoint, clinical activity was observed in this Phase 3 trial with a suggestion of greater activity in those with less advanced castration-resistant prostate cancer,” said W.R. Gerritsen, MD, Radboud University Nijmegen Medical Centre, Nijmegen, Netherlands. Inmiddels loopt er een nieuwe trial met asymptomatische of licht symptomatische patienten in het beginstadium van refractaire prostaatkanker en die nog geen docetaxel gekregen hadden. Dit lijkt me inderdaad kansrijker omdat na docetaxel het immuunsysteem een behoorlijke klap heeft gekregen.

Toch lijkt het me geen goed idee voor deze groep patienten. De ontremming van het immuunsysteem geeft hoge percentages ernstige bijwerkingen (zie links) De in de afgelopen periode hier beschreven behandelingen voor CRPC patienten lijken me meer aangewezen. Wel zou Yervoy wel eens het begin van een veelbelovende aanpak kunnen zijn, maar dan met meer selectieve middelen uit deze klasse. Wie nu nog in de fase van hormonale behadeling zit doet er goed aan de ontwikkelingen te volgen, want over een paar jaar kan er een beter vergelijkbaar middel zijn.


Geen opmerkingen: